NOG ÉÉN KEER EPC

Omdat  Jan Fokkema van de Neprom er om vroeg ga ik nog één keer uitleggen waarom alle discussie over de EPC aanpassing berusten op 20e eeuws denken.

Ik baseer me daarbij op een door de EPC-critici bejubeld stuk in de Cobouw van 1 april jl, geschreven door Ruud Eggens, kostenadviseur bij de gemeente Rotterdam.

Wat we in de bouw goed kunnen is het koesteren van de staus quo.

Sterker nog we beroepen ons het liefst op het verleden om aan te tonen waarom bepaalde dingen in de toekomst niet kunnen. Zichtbare trends worden niet opgepakt en afgedaan als spielerei. Wat de koplopers kunnen gaan we pas echt stimuleren als de rest het ook kan, wat over het algemeen decennia kan duren. De overheid, de brancheorganisaties en de advieswereld gruwen van vernieuwing en denken dat een sector als de bouw alleen in stapjes kan veranderen.

Niets is minder waar.

Over een paar jaar zal de functie van Eggens niet eens meer kunnen bestaan. De bouwindustrie ontwikkelt namelijk producten die helemaal niet meer passen in de rekenmodellen die hij en adviesbureaus hanteren om de kostprijs van een bouwwerk uit te rekenen.

In het stuk van Eggens wordt gerefereerd aan een onderzoek van Arcadis en W/E. Daarin is te zien dat alle meerkosten voor EPC verhoging zijn gebaseerd op de zogenoemde “stapelmethode”. Een methode die is gestoeld op de achterhaalde gedachte dat je zogenaamde duurzaamheidsmaatregelen moet gaan stapelen om uit te komen op een voorgeschreven energieprestatie. Deze manier van denken is vooral ontstaan bij de introductie van labels en de EPC. Producten krijgen punten en een duurzaam gebouw wordt gecreëerd door een slimme verzameling van producten met zoveel mogelijk EPC punten. Producten worden daardoor niet meer gezien als onderdeel van een systeem. Zo investeerde Valliant 1 miljoen euro in het verbeteren van haar CV ketel om er 0,01 punt EPC aan over te houden, zonder effect op de echte energetische prestatie.

Stapelen maatregelen problematisch

Het stapelen van maatregelen wordt steeds problematischer naarmate de EPC wordt verlaagd. De stapelmethode volstaat niet meer omdat daarmee de kosten te hoog worden, de beoogde prestaties niet worden behaald en innovatie uitblijft.

Om echt de slag naar lagere EPC’s te maken dient een gebouw beschouwd te worden als systeem. Een systeem waarbij losse bouwproducten moeten worden gezien als onderdelen van deelsystemen die op hun beurt op een sublieme manier ontworpen, ge-engineerd en gedimensioneerd moeten worden. De productie van deze systemen en complete gebouwen zal steeds meer geïndustrialiseerd gaan plaatsvinden. Een ontwikkeling die niet zomaar is te marginaliseren met een verwijzing naar catalogusproducten. En die manier van denken is niet beperkt tot alleen de EGW-woningen.

Wie wil er een energierekening van € 45,- z’n leven lang?

Als je niet stapelend van EPC 0,6 naar EPC 0,4 gaat maar in één slag een EPC 0,4 woning bedenkt dan zal deze niet meer kosten dan die traditioneel ontwikkelde EPC 0,6 woning. Sterker nog, de systeembenadering zal er voor zorgen dat je veel verder kunt gaan dan 0,4. Want het is inderdaad waar dat de waarde van een EPC 0,4 woning weinig zal verschillen van een woning met een EPC van 0,6. Maar als de woning geen energierekening meer heeft en de meerprijs slechts € 15.000,- is dan wordt het andere koek. Minister Dijsselbloem heeft er recent voor gezorgd dat voor deze woningen € 13.500 extra geleend mag worden. In de woorden van Eggens zal deze extra financieringsmogelijkheid ook zorgen dat die meerprijs door de consument gewaardeerd zal gaan worden. Wie wil er nou geen energierekening van € 45,- zijn hele leven lang.

Ik heb niet de indruk dat Eggens de ontwikkelingen op dit terrein actief volgt. Een karikatuur maken van zeer energiezuinige woningen is niet zo moeilijk. Maar de producten die nu worden opgeleverd staan ver af van zijn werkelijkheid.

Vervolgens worden adviesbureaus als W/E, Arcadis en dGmR bestempeld als wetenschap. Adviesbureaus snappen echter helemaal niks van de revolutie die nu plaatsvindt bij bouwers en toeleverende industrie. Zou een adviesbureau in staat zijn om de exacte kostprijs van een auto uit te rekenen. Denk ’t niet. Zo zullen de spullen van bouwers ook beschouwd moeten gaan worden. Een systeem benadering zorgt er voor dat de traditionele regelbegrotingen de prullenbak in kan.

0,4 slaan we gewoon over

En nu maar wachten tot alles goedkoper wordt? Nee dus, dat gaat pas gebeuren bij schaal. En alleen bij schaal die is gebaseerd op een geïndustrialiseerd aanpak. De koplopers stimuleren dus. De kleine stapjes zelfs loslaten zal, hoe gek het ook klinkt zorgen dat we de stap van 0,4 gewoon gaan overslaan.