HET ONGELIJK VAN SYP WYNIA
WEERLEGD: ZES REDENEN TEGEN HET GASVERBOD
“Zes redenen om het gasverbod niet voor lief te nemen”, kopte Syp Wynia in zijn column voor Elsevier. Een herhaling van het relaas waarmee Wynia al enkele maanden de gaslobby in de kaart speelt. Met een paar fraaie retorische trucs weet hij de argeloze lezer te overtuigen dat het helemaal niet zo slim is om geen aardgas meer te gebruiken. De meeste trappen er nog in ook. Daarom toch maar de reactie die ik eigenlijk niet wilde schrijven. Het is nogal makkelijk om in een column van zo’n 400 woorden stellingen in te nemen. Voor het weerleggen ervan moet vaak een veelvoud aan (moeilijkere) woorden gebruikt worden. Ook in dit geval, vrees ik.
Aanleiding
De aanleiding voor het relaas van Wynia is het schrappen van de gasaansluiting voor nieuwbouwwoning als kerntaak van de netwerkbedrijven in de nieuwe wet VET. De meeste argumenten die Wynia echter gebruikt, staan volkomen los van deze wet die per 1 juli is ingegaan. Wynia suggereert met z’n column dat het morgen allemaal gebeurd is met het gas en dat dit allerhande rampscenario’s tot gevolg heeft. Dit is niet waar. Het proces #van(aard)GasLos in de gebouwde omgeving is bij uitstek een traag proces omdat gebouwen nu eenmaal een trage transformerende massa vormen. Het is in die zin ook logisch om te beginnen met de gebouwen die er het langste zullen staan: de nieuwbouwwoningen die nu worden gerealiseerd.
De realiteit dat het gasverbod op dit moment alleen betrekking heeft op nieuw te bouwen woningen, lijkt niet door te dringen. In de bijdragen van Wynia wordt stelselmatig de indruk gewekt dat ook bestaande woningen en gebouwen op korte termijn van gaslevering worden afgesloten. Dat is niet waar. Dit aspect komt bij veel van de ‘redenen tegen het gasverbod’ terug.
Daarmee wil ik dus niet suggereren dat er geen plannen zijn om de bestaande woningvoorraad te ontdoen van fossiel gasverbruik, die zijn er wel degelijk. Dat zal echter niet gebeuren met een gasverbod van vandaag op morgen zoals Wynia suggereert. Zoals het klimaatakkoord nu in elkaar zit moeten gemeenten voor 2021 plannen maken op welke manier hun wijken en buurten in de toekomst worden voorzien van duurzame energiebronnen. Daar hoort fossiel gas logischerwijs niet bij. Tussen die plannen en de daadwerkelijke uitvoering zullen ruime transitietermijnen gehanteerd worden. In het geval van individuele oplossingen tenminste 15 jaar. In het geval van collectieve oplossingen zoals duurzame warmtenetten kan het sneller gaan. In dat laatste geval wordt er echter geen investering gevraagd van een bewoner.
Daarnaast beredeneert Wynia alles vanuit systemen die we nu kennen en lijkt geen oog te willen hebben voor het feit dat verschillende verduurzamingsmaatregelen, binnen diverse overlappende sectoren, in verschillende tempo’s verlopen. Zo is er nu nog niet volop duurzame energie beschikbaar. Ik hoef zelfs Wynia er gelukkig niet meer van te overtuigen dat alle voorspellingen, zelfs de meest optimistische van de “groene kerk”, er tot nu toe naast hebben gezeten voor wat betreft de explosieve groei van duurzame energie de afgelopen jaren inclusief de daarbij behorende prijsdalingen. Ook ontbreekt het aan flexibiliteit, die kan worden geleverd door bijvoorbeeld demand response (de vraag terugschakelen als er een tekort aan aanbod van elektriciteit is), of opslag. Veel onderzoeken en praktijkexperimenten (eigen ervaring dus) laten zien dat zowel langetermijnopslag in de vorm van waterstof en thermische opslag of korte termijnopslag in de vorm van batterijen binnen aanzienlijke termijn commercieel opgeschaald kunnen worden. Demand response is zelfs vaak nog veel goedkoper dan opslag.
We kunnen niet doorgaan met onduurzame bronnen omdat op dit moment een aantal ingrediënten van een ideaal energiesysteem ontbreekt. Dat hoeft ook niet want de snelheid waarmee duurzame bronnen worden gerealiseerd, gaat nog altijd sneller dan de vraag die we creëren door het gebruik van duurzame technieken. Daarnaast ligt het ook niet voor de hand dat de gehele gasvervangingsvraag zal worden ingevuld door elektriciteit. Bij hoogbouw zijn warmtenetten in de vorm van WKO of stadsverwarming al jaren gangbare energiebronnen.
Hieronder puntsgewijs de zes redenen die Wynia in zijn column benoemt. Cursief een korte samenvatting van de argumentatie die Wynia levert.
De hele column van Syp Winia kunt u hier lezen.
1. Het gasverbod is contraproductief
Het gasverbod helpt niet tegen CO2-uitstoot. Huizen gaan er juist meer gas door verbruiken volgens de wetenschap.
Wat Wynia stelselmatig doet, is het door elkaar halen van gasverbruik door centrales voor de opwekking van elektriciteit en het gebruik van aardgas als energiebron in woningen zelf. Er is en komt geen verbod op het gebruik van gas voor het opwekken van centrale energie in de vorm van elektriciteit. Het onderzoek van hoogleraar Mulder, dat Wynia aanhaalt, gaat natuurlijk grotendeels over de bestaande gebouwde omgeving. Nieuwbouwwoningen hebben namelijk een zeer beperkte energievraag en, wanneer ze zijn geëlektrificeerd, gebruiken ze in de winter dus maar beperkt de gascentrale als centrale energiebron. Het onderzoek van hoogleraar Mulder zit daarnaast vol met aannames die gunstig uitpakken voor de gaslobby en zeer ongunstig voor duurzame technieken. Denk daarbij bijvoorbeeld aan rendementen van warmtepompen (factor 2,5 te laag, check hier bijvoorbeeld gemeten praktijkrendement) efficiëntie van gascentrales (15% te laag), de opbrengst van windenergie in de wintermaanden en het gasverbruik van een nieuwbouwwoning (400 m3 teveel). Voer je onwelgevallige parameters anders in dan blijft nog amper 30% van de claim over. Wat prima is want we zijn zeker niet binnen 15 jaar van het gas af. Lees deze uitstekend onderbouwde blogs van Jasper Vis, waarin aan de hand van gedegen rapporten definitief wordt afgerekend met het idee dat warmtepompen in de winter draaien op een zeer vervuilende energiemix. Voor de zeer beperkte energievraag van nieuwbouwwoningen gaat die redenatie zeker niet op.
2. Het gasverbod wordt met drogredenen aan de man gebracht
We doen het voor Groningen, er is elders echter nog voor eeuwen genoeg en andere landen doen het juist als onderdeel van de verduurzamingsstrategie, want het is een schone brandstof.
Door de beperkte gasvraag van nieuwbouwwoningen is de relatie die Wynia legt met Groningen natuurlijk een zelfbedachte drogredenering. Het invoeren van de wet VET heeft daar geen enkele relatie mee. Over het schrappen van de aansluitplicht voor nieuwbouwwoningen wordt al sinds 2013 gesproken en er zijn navolgbaar vanaf 2015 diverse Kamermoties over ingediend.
Dat aardgasgebruik toeneemt, of in termen van Wynia populair aan het worden is, klopt. De reden daarvan is niet dat huishoudens in andere landen meer gaan gebruiken. Wereldwijd is het gebruik van gas voor het verwarmen van huizen al vier decennia redelijk stabiel (bron) ondanks het feit dat dat er steeds meer huizen bijkomen. De oorzaak van de toename van het verbruik van aardgas ligt in het feit dat meer landen het zijn gaan gebruiken voor hun energiecentrales, de economie in bijna alle landen aantrekt en de relatief koude wintermaanden van 2016 en 2017 ten opzichte van 2014 en 2015 (bron). Daarnaast kiest Duitsland heel nadrukkelijk voor gas als alternatief voor bruinkoolcentrales. Dat lijkt me een redelijk alternatief. Wij zullen niet anders gaan doen als we afscheid nemen van onze kolencentrales. Als er voldoende duurzame elektriciteit is, dan zullen zij en wij die gascentrales gaan voeden met duurzaam geproduceerde gassen.
Daarnaast! Ieder Europees land heeft haar doelstellingen gekoppeld aan Europese overall-doelen. Als landen, die nu vervuilender brandstoffen gebruiken dan gas, dat met aardgas denken te kunnen oplossen is dat hun keus. In NL bestaat meer dan 41% (bron) van het finaal gebruik uit gas. Niet raar dus dat wij dus voor onze CO2-besparingsopgave het ook in die hoek zoeken. Buiten het feit dat we op korte termijn deze hoeveelheid moeten gaan importeren en dan afhankelijk dreigen te worden van onvoorspelbare buitenlandse bronnen.
3. Schijnheilige staat
Als we geen aardgas meer mogen gebruiken dan moet staatseigendom Gasunie ook maar gelijk stoppen met de gashandel, anders ben je schijnheilig bezig.
Het is niet de Gasunie die handelt in gas maar Gasterra. Het aandeelhouderschap van Gasterra berust voor 10% bij de staat, voor 40% bij EBN en 50% bij Shell en Esso. De staat kan daar dus niet zomaar even uitstappen. Daarnaast hebben we nog een flink aantal jaren fossiel gas nodig en kunnen we dus maar beter vooraan bij de knoppen zitten. Je kunt die redenering overigens ook loslaten op veel andere ondeugden die we moeten loslaten maar waar we nog niet los van kunnen komen. Denkt u even mee: verbod op gebruik van CFK-gassen: dan mag de overheid geen airco’s meer installeren in haar gebouwen; verbod op roken in openbare gebouwen; dan moet de overheid alle rokende ambtenaren ontslaan; verbod op gebruik asbest: dan moet de overheid morgen alle gebouwen met asbest slopen. Wat ik ermee wil zeggen, is dat deze argumentatie als een tang op een varken slaat.
4. Het gasverbod is peperduur
Het gaat de corporaties alleen al 108 miljard kosten en volgens de EIB (Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid) gaat de totale operatie 500 miljard euro kosten.
Pardon! Ik dacht dat we het hadden over het gasverbruik van nieuwbouw! Er is namelijk helemaal geen gasverbod voor bestaande bouw. De bedragen die Wynia aanhaalt voor de bestaande bouw passen natuurlijk prima in zijn straatje maar komen rechtstreeks van de corporatie- en bouwlobby, die dit soort bedragen hebben geroepen voor een goede uitgangspositie aan de klimaattafel van Diederik Samsom. In andere opinies heb ik reeds becijferd dat Aedes (lees hier) er stevig naast zit met haar 108 miljard en dat de rekensommen van de EIB de plank volledig misslaan (lees hier). Feit is dat er per jaar 13 miljard euro wordt overgemaakt aan de energiebedrijven door alle huishoudens in Nederland. Die 13 miljard euro is een jaarlijks beschikbare cashflow die ingezet kan worden. En iedereen weet dat die geldstroom jaarlijks zal stijgen. Door slimme financieringsconstructies is van die 13 miljard euro een investeringsbedrag te maken die ergens tussen de 260 en 300 miljard euro ligt. Die miljarden kunnen dan geïnvesteerd worden in isolatie en efficiënte, individuele en/of decentrale en/of centrale duurzame energiebronnen.
5. Het gasverbod is autoritair
Het gasverbod is autoritair, jaagt burgers op kosten en beïnvloedt de levensstijl van de burger. Het is leefstijldwang.
Het door Wynia zo betitelde gasverbod is bedoeld voor nieuwbouw. Mensen die een woning zoeken, zijn geheel vrij om te kiezen voor een gasgestookte bestaande woning of een niet-gasgestookte nieuwbouwwoning. Binnen het aanbod niet-gasgestookte woningen is er een veelheid aan technieken beschikbaar waaruit de klant kan kiezen. De warmtepomp is daar slechts eentje van. Zo bezien was juist de verplichte gasaansluiting een vorm van leefstijldwang en komt er nu juist meer keuze. Daarnaast is het vanaf de allereerste woningwet, begin 20e eeuw, gebruikelijk dat de overheid eisen stelt aan woningen. Mensen kunnen ook niet kiezen voor enkel glas, het vervallen van isolatie, het weglaten van een balkon of een trap zonder leuningen. Is dat ook leefstijldwang?
Dat de initiële kosten van een gasloze nieuwbouwwoning hoger zijn, zal ik niet ontkennen. Maar de initiële kosten moeten worden afgezet tegen de zogenaamde Costs-of-Ownership. Dan blijkt plotseling dat de bewoner over de afschrijvingstermijn van de installaties helemaal niet duurder uit is (check hier de column die ik daarover schreef of deze rekensom om het zelf na te reken). Het NIBUD, dat opkomt voor de portemonnee van de burger, heeft het ministerie van BZK zelfs geadviseerd om 25.000 euro extra hypotheekruimte beschikbaar te stellen voor gasloze woningen die over een jaar genomen evenveel energie opwekken als dat ze gebruiken.
6. Het gasverbod is een zinloos doel op zich
Gas is zo schoon dat andere landen het juist meer gaan verbruiken om te verduurzamen. Het zal het klimaat niet matigen.
Gas geldt al jaren als schoner dan olie en kolen. Wat echter niet wegneemt dat gas een fossiele brandstof is en bijdraagt aan de uitstoot van CO2. De verborgen uitstoot van methaan tijdens de gaswinning wordt overigens niet meegenomen in de vergelijkingen tussen de verschillende fossiele bronnen. Recent internationaal onderzoek (check hier) van TNO heeft aangetoond dat de methaanuitstoot tijdens winning aanzienlijk hoger is dan tot nog toe werd aangenomen. In Amerika zelfs meer dan 60% dan wat de fossiele industrie ons wil doen geloven.
Als gas al ‘schoner’ zou zijn, dan blijft de vraag of de inzet van een ‘schonere’ brandstof een reden is om nog schonere varianten niet in te voeren. Een nieuwbouwwoning die voldoet aan de huidige norm stoot ongeveer 2400 kg CO2 uit per jaar. Een all-electric uitvoering, die verder met dezelfde isolatiewaarden en opwekking is uitgevoerd, doet 2300 kg per jaar. Zo op het oog niet veel verschil dus. Kijken we echter naar de langere termijn, wat je altijd moet doen bij vastgoed, dan verandert het plaatje wel degelijk. Nu ligt de CO2-uitstoot van de energiemix rond de 500 gram CO2/kWh. In 2030 zal dat teruggelopen zijn naar 200 gram CO2/kWh (bron). Op dat moment stoot die nieuwbouwwoning nog slechts 1.000 kg CO2 per jaar uit. De meeste nieuwbouwwoningen zullen echter worden uitgerust met meer solar dan in dit rekensommetje wordt aangenomen. Daardoor dragen ze bij aan het verlagen van de uitstoot van CO2 door centrales in de zomer. Ze creëren immers een duurzamere energiemix in de zomer. De capaciteit van wind is namelijk vele malen groter dan zon en de opbrengst van wind piekt in de wintermaanden. Nieuwbouwwoningen compenseren door het gebruik van zonne-energie dus hun volledige CO2-uitstoot. Sterker nog, door het gas uit te bannen kunnen ze al vrij snel als CO2-positief ingezet worden. Hetzelfde geldt voor goed geïsoleerde woningen uit de bestaande woningvoorraad. Het gasverbod als doel op zich is dus verre van zinloos.
Nog even een ander sommetje. Met één kuub gas kan zo’n 9 kWh warmte worden geproduceerd door middel van een gasketel. Als die kuub gas niet wordt verbrand in de woning maar wordt gebruikt voor de opwekking van elektriciteit in een centrale dan kan daarmee ca. 5 kWh elektriciteit worden geproduceerd. Een warmtepomp maakt daar vervolgens 20 kWh warmte van voor gebruik in de woning. Bij het gebruik van een warmtepomp is het dus veel effectiever om die gascentrale in te zetten voor de productie van energie.
Tot slot
Het gasverbod voor Nederlandse burgers die een nieuwe woning kopen gaat Nederland weer een stukje groener maken. Het draagt op zowel korte termijn als lange termijn bij aan het matigen van de CO2 uitstoot. De bouwsector wordt gedwongen om nieuwe technieken te ontwikkelen en te implementeren die ook weer toegepast kunnen worden in de bestaande gebouwde omgeving. Nederland ontpopt hiermee tot koploper in duurzaam bouwen en maakt haar naam als gidsland meer dan waar.
Categorieën
BLOG van de Groep 
Beste Jan Willem,
Ga je in je artikel niet erg voorbij aan de ambitie van het kabinet (en vele andere marktpartijen) om de gehele woningvoorraad aardgasvrij te maken? Syp heeft het in zijn artikel niet zo expliciet verwoord, maar vermoed ik wel bedoeld: “… te beginnen met het gasverbod voor nieuwbouw”. Daarom vind ik het vreemd dat je het in deze blog alleen over nieuwbouw wilt hebben. Ik vind het artikel van Jasper Vis indrukwekkend, maar helaas miste ik de grafiek waarin de verwachte toename van het elektriciteits gebruik genoemd wordt.
Kortom, de blog van Syp staat voor mij nog steeds als een huis en vind ik verre van weerlegd in dit artikel.
Overigens vind ik gasloze nieuwbouw een uitstekende zaak, ook voor utiliteitsbouw (waar nu nog helemaal niet over gesproken wordt). Maar niet op de manier zoals het ons nu door de strot wordt geduwd.
Je “sommetje’ vind ik wel interessant, hier ga ik nog eens op studeren 😉
Ik begrijp die reactie niet zo goed. Ik zeg toch ook dat uiteindelijk de hele woningvoorraad van het fossiel gas af gaat? Alleen niet morgen en niet binnen 2 jaar en niet binnen 10 jaar. Zo komt het stuk van Wynia wel over. De primaire aanleiding is de wet VET. Daarin staat niks over bestaande bouw. Er komt ongetwijfeld een wet waarin lokale overheden de mogelijkheid krijgen om energiebronnen per wijk of buurt aan te wijzen. Dat kan gaan over warmtenetten, over all-electric of groen gas maar het kan ook betekenen dat er heel bewust gekozen wordt om nog door te gaan met fossiel gas. Ik wil alleen de suggestie wegnemen dat we vanaf morgen allemaal aan de warmtepomp moeten zoals Wynia beweert. Dat is een proces dat decennia gaat duren en waarvan we nu nog heel veel niet weten. Waarom de rest van zijn stuk zou blijven staan als een huis is geheel aan jou natuurlijk. Ik blijf het een verhaal vol drogredeneringen vinden die ik volgens mij goed heb weten te weerleggen.
De aanleiding van Syp’s artikel zal zeker de wet VET zijn. Een wet die er in 1,5 maand doorheen gejast is, terwijl we op BENG nog enkele jaren moeten wachten. Maar bij het aannemen van deze wet is een ambitie door de regering uitgesproken die als een bom ingeslagen is: alle huizen moeten van het gas af.
Heel treffend verwoord op de website van de vereniging eigen huis: https://www.eigenhuis.nl/wat-doet-vereniging-eigen-huis/van-gas-los
Veel gemeentes zijn nu druk bezig met plannen maken om dit te realiseren.
We hoeven inderdaad niet morgen allemaal aan de warmtepomp, maar dit is wel wat veel mensen het liefste willen.
En wetende waar de markt nu staat (ik heb zelf enkele jaren geleden een Passiefhuis gebouwd en dit jaar een Passief bedrijfspand, is mijn conclusie dat het onverstandig is om de markt zo snel te verplichten om zonder gas te bouwen. Arme koper van het nieuwe huis die opgescheept wordt met een woning waar men over 10 jaar van zegt: jammer dat deze zo slecht is gebouwd.
Mijn bescheiden mening is dat de kennis van de markt zwaar achterloopt bij de ambities van de mensen achter ‘van gas los’. Helaas. Want technisch is er inderdaad veel mogelijk bij nieuwbouw en is van gas los hierbij technisch gezien zeer goed mogelijk. Alleen er is nog bijna geen aannemer en architect die weet hoe je dit goed doet.
En dan vind ik het verstandig dat er op de rem getrapt wordt. Syp reageert soms wat scherp, maar ik denk dat hij hier de plank volledig raak slaat.
Na het artikel van Syp nog eens gelezen te hebben, zie ik inderdaad dat enkele punten wel wat scherp en overdreven zijn verwoord. Maar de kern blijft wat mij betreft overeind: wij, ik, de burgers in Nederland zijn overvallen door de wet VET. Als je draagvlak wilt creeren doe je dat niet op deze manier maar doe je dat zorgvuldiger.
De wet VET betekent ook niet dat morgen alle nieuwbouwwoningen ineens gasloos gebouwd gaan worden. Het betreft nieuwe vergunningen van woningen die in de loop van volgend jaar gebouwd gaan worden. Gasloos bouwen is ook al lang geen rocket-science meer. Dat doen wij dagelijks met veel verschillende bouwers .. het vraagt om een wat andere bouwpraktijk.
Dat de wet er binnen 1,5 maand doorheen is geduwd is gewoon niet waar. Er wordt ambtelijk al vanaf 2013 over gesproken en politiek gezien staat het vanaf 2015 al op de agenda. Henri Bontebal heeft daar een blog over geschreven mocht je de geschiedenis willen achterhalen. Waarom je een besluit met breed politiek draagvlak moet betitelen als “er doorheen gejast” begrijp ik niet. Waarom Wynia dat niet democratisch vindt ook niet. Dat we als samenleving een stip op de horizon zetten lijkt me evident. Maar nogmaals het is een transitie van 30 jaar die eindigt zonder fossiel gas.
Iedereen heeft een beetje gelijk vrees ik. Gemeenten moeten de komende jaren plannen maken voor volledig gasvrij in 2050. Maar heel wat gemeenten beloven in 2030 al klaar te zijn. Hoe dat moet weet nog niemand, maar het is geen wonder dat men daar ongerust over wordt en dat de grote volksschrijver daarop in speelt. Maar inderdaad, VET is voor een deel de herkauwde STROOM die sneuvelde. Maar dat je in deze context Nederland ziet als gidsland kan je toch niet menen!? Denemarken verbood gaskachels in nieuwbouw al jaren geleden.
Toch krijgen we hier wekelijks delegaties uit Frankrijk, Duitsland, UK en VS over de vloer. Volgende week heb ik weer een club uit Californië die komen kijken hoe we hier fossielvrij renoveren met industriële technieken.
Dat ze komen kijken uit andere landen wil niet zeggen dat we het goed doen, het geeft eerder aan dat NL weer koploper wil zijn en roomser dan de paus is. Leuk om onszelf op de borst te kloppen, maar wie betaald dit?
Ik ben het met Dhr. Van de Stoel eens. U focust zich helemaal op het schrijven van dhr. Wynia, maar er is een onderliggende reden waarom dhr. Wynia dit schrijft en dit bagatalliseert u.
Wat ik bedoel heeft te maken met de middeklasse in NL die niet op alle fronten voor wil en kan lopen met nieuwe efficientere, maar duurdere technieken.
Kijk bv. naar de autobranche, kent u iemand met een middeklasse inkomen die prive een nieuwe hybride of elektrische auto rijdt rijdt? Nee, ik zie alleen maar dat mensen kleinere auto’s rijden omdat dat net te betalen is. Hybride of elektrisch is weggelegd voor bedrijven of hogere inkomens en worden zwaar gesubsidieerd. Hetzelde voor het gasverbod. Start nou eerst met de bedrijven en kijk hoe goed dit werkt en wat het werkelijk kost zonder SUBSIDIE maar leg dit niet bij de particulieren neer. Het effect van een gasloos NL op globale schaal is te verwaarlozen, het is puur prestige!
Een warmtepomp is niet meer dan een verdedelde split-AC unit. Die zijn veel duurder in onderhoud dan een CV ketel en hebben een kortere levensduur. Daarnaast heeft een warmtepomp vanwege het koudemiddel een hoge GWP waarde (CO2 equivalent) en zakt de efficientie al in bij een buitenconditie van 6gr.C. en 65% RV omdat de condensor bevriest, dus moet je ontdooicycly mee rekenen (lagere efficiency) en een minimale lekkage met koudemiddel en bijbehorende CO2 uitstoot. Laat staan dat de temperatuurstrajecten van een WP niet aansluiten bij de hardware in een bestaande woning.
Even over de kosten. De print van een warmtepomp is even duur als een nieuwe CV ketel….. En die printen gaan stuk binnen 8 jaar.
Heb je een koudemiddellekkage leg dan maar € 1.200 klaar om het lek te zoeken, te verhelpen, af te persen, testen en te opnieuw te vullen. En koudemiddelcircuits, met name commerciele gaan lek. Wat de CO2 equivalent van 4 kg R410A (Huidige meest gebruikte koudemiddel commecieel): Middel: R410A, Gewicht: 4kg, CO2 = 8,352 ton…..
Nee, een warmtepomp zal het niet worden voor mij, maar ik voel wel de druk en zie de extra kosten om van een schone en betaalbare energiebron af te stappen. Vertel mij nou eens wat er mis is met gas om mijn huis te verwarmen in de winter en water op te warmen voor de douche of bad?
Aan het einde van de kabinetsperiode worden 30.000 tot 50.000 bestaande woningen per jaar aardgasvrij gemaakt, dit noemt u een traag proces. U verhaal dat het alleen nieuwbouw is klopt dus niet. Dus de druk ligt er zeker wel en die zal toenemen. Maar met welke betaalbare en efficiente techniek???
Als dhr. Wynia de gaslobby in de kaart speelt, waar bevindt u zich dan op dit speelveld? Het komt bij mij niet over als objectief richting de middeklasse wat u schrijft.
Ik heb inmiddels een link naar werkelijke rendementen van warmtepompen toegevoegd. Over uw bijdrage m.b.t. lekkages e.d. zou ik graag een dataset willen zien. Ik heb inzicht in enkele duizenden installaties van Mitsubishi en die data laat dit beeld niet zien .. integendeel!
(Met de rest van werkzaamheden die u noemt heb ik ook ervaring die volledig anders zijn. Vier kilo R410A is voor een WP met een enorm vermogen, de printplaat kost zeker niet het geld van een gasketel, afpersen en vullen kost een fractie van 1200 euro.)
De energierekeningen die u de komende 20 jaar aan uw energiebedrijf gaat betalen liegen er ook niet om. Ook dat zou je kunnen zien als een potentiële schuld van die middeninkomens. De maandelijkse energierekeningen van die doelgroep lopen maar zo op naar 200 euro per maand. Binnen het klimaatakkoord is de zoektocht naar oplossingen die de waarde van de huidige energierekening vertegenwoordigen. Voor veel woningtypes is die oplossing er nog niet. Er is dus nog flink wat werk te verzetten op het vlak van innovatie in de bouw- en installatiesector. Dus uitgaan van nu beschikbare aanbod is te kortzichtig. Daarnaast is de warmtepomp niet de enige oplossing zoals ik mijn stuks schrijf. Er zullen ook collectieve oplossingen komen en er zullen ook gasoplossingen blijven.
50.000 is inderdaad erg traag. Als je 8 miljoen gebouwen (waarvan 7,5 woningen) deelt door 30 jaar dan zouden het 1000 gebouwen per dag moeten zijn.
Wat er mis is met het verbranden van gas? Nou, iedere kuub verbrand gas veroorzaakt 1,78 kg/CO2 uitstoot excl. de methaan uitstoot bij winning. Het is en blijft dus gewoon een fossiele oplossing. Hoe de energiemix verduurzaamt en wat voor consequenties dat heeft voor de CO2 uitstoot heb ik uitgelegd in mijn verhaal inclusief een link naar een blog waar dat nog beter uitgelegd wordt.
De cop van een lucht-warmte pomp <0 grC (wanneer de verwarmingsvraag juist hoog is) is in het gunstigste geval wellicht 2 maar beter is om met 1,5 te rekenen. Maar zeker geen 4 zoals in je reken voorbeeld. Door is het gevolg van het invriezen van de buitenunit.
Met 5kwh elektra kan je dus amper de hoeveelheid warmte maken die je uit 1m3 gas haalt.
Ik zou wel graag de dataset willen zien die deze bewering kan steven.
Ik kan andersom in ieder geval laten zien dat het pertinente onzin is .. mijn eigen dataset zul je niet geloven dus verwijs ik maar even naar deze sheet waarin een flink aantal particulieren gedurende langere tijd de performance van hun warmtepomp hebben bijgehouden. https://t.co/8PMM4r5M06 .. afkomstig van Tweaker.net
Tijdens verwarmingsbedrijf haalt een lucht- warmtepomp prima die cop van 3 a 4. Probleem is echter dat de buitenunit dan staat in te vriezen (vocht uit de lucht bevriest rond de batterij). Kan zomaar gebeuren dat de unit 20 minuten per uur naar ontdooistand moet (wat energie kost) en dus gedurende die periode geen nuttige warmte kan opwekken. In de resterende 40 minuten moet de warmte voor 60 minuten gecreëerd worden.
Vanuit m’n werk hier regelmatig informatie over los proberen te krijgen bij grote leveranciers maar ze zijn hiermee niet erg scheutig.
Ik had de COP ook de SCOP moeten noemen. Daar zit de energie voor de defrost-mode en eventueel het bijstoken met de booster bij in. Wij haalden in de twee koude weken van februari een SCOP van 3,2 gecombineerd. Dus warm water en verwarming. Voorzover ik weet zijn de getallen die in de Excell staan ook allemaal SCOP’s.
Energetisch is een warmtepomp beter. Maar de TCO ligt hoger en dit kan ook niet anders omdat het een koeltechnisch apparaat is met aanvullende regelgeving en duurdere componenten.
Hier een mooi draadje over reparatiekosten van een warmtepomp en koudemiddelvullingen. € 1.200 is een schijntje voor een reparatie en 4 kg koudemiddel is ~ gewenst voor een WP van 11 kWth.
https://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/1654510/2
Minimale leakrate voor een TEWI berekingen is 2% van de koudemiddelvulling per jaar.
Recovery rate is 85% van de vulling aan het einde van de levensduur.
Mijn Co2 uitstoot voor 2017 was 1.410 m3 x 1,78 kgCo2 = 2.5 TON/Co2 per jaar.
Als er 1 kg R410 vrijkomt in de lucht dan is dit gelijk met 2.088 TON/Co2 equivalent.
Gezien mijn ervaring is de warmtepomp geen passend alternatief voor een gasketel. De TCO is te duur los van de energiebesparing. Subsidies zijn de enige drijfveer om warmtepompen te installeren, dus voor rijke mensen, hobbyisten of bedrijven. Zonder die subsidie zou niemand een warmtepomp geplaatst hebben de afgelopen 5 jaar, dus hoezo geen druk vanuit de overheid.
De enige reden dat de kosten voor gas omhoog gaan is omdat de regering alleen door middel van druk mensen kan laten switchen van gas naar een alternatief. Subsidies voor het één en kostenverhoging voor het ander. Maar de gewone man zal zich een slag in de rondte moeten gaan werken om de apparaat draaiende te houden en te kunnen vervangen na 8-10 jaar.
Wellicht dat u bij Alklima ook eens de servicetarieven op moet vragen met componentkosten en de huidige prijs voor een kg R410A 😉 Het is maar een tip…..
Succes met uw lobby, ik zal beide kanten blijven volgen.
Het is heel toevallig, maar vandaag heeft een monteur voor het eerst een dergelijke storing opgelost. Een lekke koelleiding opgelopen tijdens het transport van een unit. Complete vervanging van koelleiding, vacumeren en opnieuw in bedrijf stellen. Totale kosten voor mij als garantiegever € 190 euro. En helaas ook een onfortuinlijke en ongelukkige bijdrage aan de CO2 uitstoot. Onze warmtepompen hebben slechts 1,4 kg koudemiddel vulling. Daarnaast weet u ook dat er op dit moment hard gewerkt wordt aan vervanging van R410A. Wij zullen waarschijnlijk overstappen naar CO2 koelmiddel op niet al te lange termijn.
De ervaringscijfers van ons en Alklima wijken fijn af van de getallen die u noemt. Ik houd ook meer van praktijkcijfers dan van theoretische berekeningen. We houden een keurige administratie bij van gelekt koelmiddel en die staat nu helaas op 1,4 kg.
Waarom de TCO van een warmtepomp te hoog zou zijn begrijp ik niet. Dan reken je de energiebesparing niet mee in de TCO? De onderhoudskosten van sec de warmtepomp zit in de buurt van de onderhoudskosten van een gasketel. Niet zo gek want hoe complex is zo’n ding nou eigenlijk? Het gaat alleen om vervangingen als er iets stuk is, een andersoortig onderhoud dan bij een ketel. De individuele ervaring die u heeft is in ieder geval niet representatief voor de ervaring die wij en onze collega’s van de BAM hebben.
Wij leveren overigens alleen systemen voor energiezuinig huizen (warmtevraag < 50 kWH/m2). Het omruilen van gasketels voor warmtepompen met hoog vermogen zonder isolatie is inderdaad vrij zinloos en kostbaar.
Ik hoef bij Alklima niks op te vragen omdat wij dat soort werkzaamheden zelf doen, ik weet dus precies wat iets kost.
Verder lobby ik nergens voor .. ik probeer alleen mijn bijdrage te leveren aan een duurzame samenleving. Daar hoort dit soort gesteggel schijnbaar bij.
Hi Jan Willem, goed verhaal en terecht dat je Syp zijn column ontkracht. Syp buigt wel vaker de feiten in de richting die zijn broodheer (Elsevier) past, zoals ook in zijn colum van 26 mei (“Idioot gasverbod; Net als bij gloeilampverbod is burger de dupe: geen keuze en duurder uit”). Maar: het is een column. En de vraag die de column oproept is of we onze overheid een zorgvuldig afgewogen en doelmatig klimaatbeleid wel toevertrouwen. Heden en verleden geeft daar niet alle aanleiding toe, vraag desgewenst Frans Debets maar. Je kunt Syp zijn verhaal dus ook lezen als een uitnodiging aan Wiebes c.s. met goede argumenten te komen. Daar ontbreekt het aan en de politiek maakt in dit dossier iets te gretig gebruik van sentimenten (Groningen). Aan jouw feiten valt wat mij betreft niet te morrelen, maar als we de publieke opinie willen bewegen is er meer nodig. Misschien dat we Syp Wynia aan onze kant kunnen krijgen, als hij de moeite neemt zijn gloeilampen nog eens na te tellen.
Zit wat in.
Die laatste zin is briljant.
Mijn gasverbruikcijfers, bij mindergas.nl v.a. 2012 beschikbaar.
Periode 01-08-2015 – 31-07-2016 1717.72m3 gas bij 2891 gewogen graaddagen met een nwe. HR+ ketel v.a. 15-01-2016
V.a. 10 januari 2017 een warmtepomp in een kansloze jaren 70 woning welke slecht geisoleerd is, boven zelfs enkel glas. Op basis van 2kWh electra = 1m3 gas de gegevens van de warmtepomp:
Periode 01-08-2017 – 31-07-2018 1464,83m3 gasequivalent oftewel 2923,86kWh electra bij 2973 graaddagen.
Het verbruik per gewogen graaddag was met gasketel 0,594 en nu met de warmtepomp 0,493. Die 1m3 gas = 2kWh gaat er vanuit dat er een sCOP van 4 gerealiseerd wordt, bij mij is dat dus aanmerkelijk beter.
De berekening kan ik niet goed volgen. Begrijp ik dat je stroomverbruik voor de WP 2923 kWh was?
Punt 1 van @sypwynia gaat alleen over bestaande bouw.
U begint in uw weerlegging van punt 1 te spreken over nieuwbouw.
Ik reageer inderdaad op het feit dat Wynia direct over bestaande bouw begint terwijl de hele aanleiding van zijn column het gasverbod voor nieuwbouwwoningen betreft. In het tweede deel van mijn reactie weerleg ik echter ook de argumenten die hij aanvoert voor bestaande bouw. In het vervolg van mijn blog komen meerdere argumenten aan bod die dit eerste punt van Wynia ook weerleggen.
Inderdaad, de primaire energie welke in die periode in mijn warmtepomp ging was 2923,86kWh.
Dat is erg weinig!