WHAT ABOUT GROEN GAS

Vandaag zat ik in een uitzending van BNR-nieuwsradio waarin aandacht werd besteed aan het fenomeen dat EPV-gas is gaan heten. Mijn opponent, dhr. Boonstra, is al jarenlang een vurig aanhanger van het gebruik van gas in goed geïsoleerde woningen. Hij vindt dat door de centrale energieproductie van elektriciteit tijdens de winterdip er geen enkel verschil is tussen gas of all-electric. Daarnaast is gastechnologie ook goedkoper en kunnen er dus snel meters gemaakt worden.

Daar kan ik hem grotendeels gelijk in geven. Tenminste voor wat betreft de hele korte termijn. Wat we echter met de EPV nastreven is de ontwikkeling van een concurrerende technologie waardoor je geen waardevolle brandstof hoeft te verbranden voor woningen met een lage energievraag. Een technologie die anticipeert op de ontwikkeling van hernieuwbare bronnen waarmee de woningen ook in de winter gevoed kunnen worden. Die bronnen zijn er nu nog maar mondjesmaat maar gaan er natuurlijk wel gewoon komen. Daar moet je woningen en de energie-infrastructuur nu al voor inrichten. De gebouwde omgeving is immers traag voor wat betreft verandering en verduurzamingskansen doen zich gedurende de levensduur maar mondjesmaat voor. Het gaat dus om een innovatieopgave die soelaas moeten bieden voor de lange termijn. Innovaties die geschikt zijn voor grofweg 70% van de woningvoorraad. Het zijn ook innovaties die ingezet worden achter de voordeur en dus losstaan van ontwikkelingen rondom groen gas en synthetisch gas. Die spelen zich af voor de voordeur. Het gaat zeker niet om alleen all-electric oplossingen. Een onjuiste karikatuur die door lobby rondom EPV-gas slim wordt ingezet. Er zijn een veelheid aan technologieën in ontwikkeling die zijn gebaseerd op combinaties van thermische energie, elektrische energie en bio-energie. Daarnaast zal er ook nog wel een EPV-variant komen waarbij gebruik kan worden gemaakt van warmtenetten die gebruik maken van echte duurzame bronnen. Met de nadruk op ‘echte’.

De EPV is dus bedoeld om ondernemers uit te dagen om innovaties te ontwikkelen die passen binnen de uitgangspunten van de wet. Innovaties die niet zouden worden bedacht als de EPV er niet zou zijn als drager van de businesscase.

In het laatste blok van het programma maakt dhr. Boonstra de link naar zijn stokpaardjes: groen gas en synthetisch gas. Die laatste variant is een gassoort die wordt geproduceerd door hernieuwbare bronnen in te zetten voor de productie van waterstof en die vervolgens te combineren met CO₂ waardoor CH₄ (methaan) wordt geproduceerd. Energie-experts verwachten dat die technologie vooral ingezet gaat worden voor de opslag van overschotten aan wind- of zonne-energie.

Uit onderzoek en data-analyse dat we binnen het Energiesprong programma hebben uitgevoerd weten we in ieder geval zeker dat:

1. Een EPV-gas geen enkele impact zal hebben op de rentabiliteit, de ontwikkeling en het opschalingspotentieel van technologieën die op centraal niveau groen gas of synthetisch gas produceren.
2. Dit volgens rapporten van ECN en CE-Delft hele dure energiedragers zullen zijn (2x tot 3x de prijs van fossiel gas incl. belastingen) welke beter ingezet kunnen worden voor opslag, transport en/of industrie.
3. Er, volgens datzelfde onderzoek, hooguit 10% procent groen gas overblijft voor de gebouwde omgeving als alle mogelijke bronnen voor de productie van groen gas in de toekomst ingezet gaan worden.
4. We dus een duidelijk lockin creëren als we nu fossiel gas toestaan met een zeer onzeker perspectief op het gebruik van duurzaam gas. We weten immers zeker dat we op heel veel plekken van die gasnetten af willen. Iedere nieuwe ketel creëert weer een lockin van 20 jaar op straat, buurt of wijkniveau.
5. Er zeker gebieden (binnensteden bijvoorbeeld) en gebouwtypologieën zullen zijn die gebruik gaan maken van groen gas. Dat zijn echter lange termijn oplossingen voor gebieden en gebouwen waar de EPV weinig toegepast zal kunnen worden. Een EPV gas draagt dus niet bij aan deze ontwikkeling.
6. De EPV is bedoeld voor huurwoningen. Wat slechts een beperkt deel is van het totale woningbezit. De EPV-gas heeft geen enkele impact op de rest van de voorraad.
7. Het gasnetwerk niet direct weg is maar wel uitgefaseerd gaat worden. Dat is een duidelijke strategie van netwerkbedrijven waarbij de EPV kan helpen.
8. Een goed geïsoleerde woning nog zo’n 700 m³ gas verbruikt (dhr. Boonstra vergat even te melden dat er natuurlijk ook nog gekookt wordt en warm water nodig is). Dat is in thermische energie nog best veel maar met een efficiënte warmtepomp kan dat terug worden gebracht naar hooguit 2.000 kWh elektrische energie.
9. Als er al groen gas of synthetisch gas beschikbaar komt die beter op een centrale plek ingezet kan worden voor het produceren van elektriciteit welke decentraal ingezet kan worden voor verwarmen en mobiliteit. Er is slechts 440 m3 gas nodig om die 2.000 kWh elektriciteit centraal te produceren.
10. Het instandhouden van dubbele infrastructuur (gas en elektra) op termijn erg duur is. Zeker nu de gasinfrastructuur toe is aan renovatie en vervanging.
11. Het inzetten van gastechnologie op het niveau van de initiële investering goedkoper is maar zeker duurder vanuit het perspectief van Total Costs of Ownership. Dat komt door hogere onderhoudskosten en een lagere EPV-prijs per vierkante meter.
12. EPV-gas woningen veel meer elektriciteit produceren dan ze zelf gebruiken en die dus teveel opgewekt energie kwijt moeten op het net, daarvoor zijn netverzwaringen nodig. De andere genoemde technologieën proberen door de inzet van slimme software die de warmtepomp stuurt in combinatie met kort cyclische thermische en elektrische opslag de belasting op het net juist te optimaliseren waardoor er geen netverzwaringen nodig zijn.