BOUWERS…OMARM DIE VERGAANDE AANSPRAKELIJKHEID

Bouwend Nederland maakte afgelopen week nog eens duidelijk dat de recent opgelaaide kritiek op haar functioneren niet zomaar uit de lucht komt vallen. Er bestaat vrijwel geen voedingsbodem voor verandering en vernieuwing binnen die organisatie. Dit bleek ook afgelopen week toen het ging over de ideeën die leven om de aansprakelijkheid van bouwers te vergroten. Als BouwendNL haar standpunt vasthoudt zal dat een vergissing van formaat zijn. Dit voorstel versterkt namelijk de trend die de afgelopen jaren is ingezet. Bouwers worden daarbij steeds meer de fabrikant van (ge)bouwproducten en steeds minder de leverancier van productiecapaciteit. Wanneer dit idee goed wordt uitgewerkt ontstaan de juiste condities om een impuls te geven aan een volkomen nieuwe bouwpraktijk met de bouwer als het stralende middelpunt.

Van productiecapaciteit naar (ge)bouwproducten

De trend is toch voor iedereen wel zichtbaar. Bouwers worden samen met hun co-makers meer en meer uitgedaagd om te komen met oplossingen voor de opgave waarmee een “opdrachtgever” kampt. Daarbij wordt het hele ontwikkel-, ontwerp- en engineeringstraject neergelegd bij de aanbieder van die oplossingen. Aan de woningbouwkant zien we steeds meer conceptueel denken. Bouwers hebben daardoor de mogelijkheid om steeds betere spullen te maken, voor lagere prijzen met gegarandeerde prestaties. Zo’n trend zou je als BouwendNL toch alleen maar willen versterken, want de positie van de aannemer verandert hierdoor drastisch.

De fabrikant

In de Cobouw van zaterdag gaf een jurist aan dat een gebouw niet zomaar is te vergelijken met een wasmachine. De ontwerpverantwoordelijkheid ligt bij de opdrachtgever en daar wordt over het algemeen de basis gelegd voor fundamentele bouwfouten. Een terechte constatering binnen de oude bouwpraktijk. Dat is echter een praktijk die wat mij betreft negentiende eeuws genoemd mag worden. Het tijdperk dat de automotive-industrie nog postkoetsen aan het ombouwen waren naar auto’s. Die tijd is voorbij. Het wordt de hoogste tijd dat de bouwers de verantwoordelijkheid krijgen en nemen voor wat betreft de prestaties en garanties op de spullen die ze bouwen. Dat is ook nodig, omdat door de toenemende prestatie-eisen en voortschrijdende technologische ontwikkelingen gebouwen te ingewikkeld worden, waardoor de oude bouwpraktijk zorgt voor een explosief stijgende  kostprijsontwikkeling. Door slimme innovatie en industrialisatie lukt het de bouwers op dit moment om juist forse prijsreducties te realiseren. Gebouwen kunnen daardoor 30 tot 40% goedkoper gebouwd worden. Bouwers kunnen proposities ontwikkelen waarbij op een klantgerichte manier gewilde producten in de markt worden gezet.

Geen bedreiging…louter kansen

Het voorstel dat het kabinet binnenkort bespreekt gaat over een andere verantwoordelijkheid voor de bouwpartijen. Omarm dat en geef aan onder welke condities de bouwers dat kunnen waarmaken. Een van die condities zal zijn dat er dan ook een andere  verdeling komt voor wat betreft de ontwerp- en engineerings verantwoordelijkheid. Logisch…je kunt niet een garantie geven op iets wat je niet zelf hebt bedacht. Ik vermoed dat het voor zowel consumenten als professionele opdrachtgevers geen enkel probleem zal zijn om die verantwoordelijkheid gelijktijdig te verschuiven naar de uitvoerende bouwpartijen. Het idee van regisserend opdrachtgeversschap is bij Aedes bijvoorbeeld een speerpunt van het beleid. Ga dan niet ‘tegen’ zijn maar probeer constructief mee te denken over condities.

Innovatie zorgt voor betere en goedkopere spullen

In de oude bouwpraktijk zijn het vaak niet de ontwerpers en adviseurs waar de innovaties worden bedacht. Logisch, wat zij eenmaal bedacht hebben willen ze het liefst zo vaak mogelijk herhalen, dat is onderdeel van hun verdienmodel. Er is daardoor ook geen enkele impuls om überhaupt het gebouw systemisch te benaderen en op een systemische manier te ontwerpen, te engineeren en te dimensioneren. Als bouwers de verantwoordelijkheid krijgen over het product zal er continue worden gezocht naar nieuwe concepten en nadien de verbetering daarvan.

Bouwend Nederland, er ligt een blauwe oceaan te wachten…dwing u zelf niet in de rode te blijven.

Deze column is gepubliceerd in de de Cobouw  op 12 november 2013